Udział w tworzeniu Wikipedii jest ogromnie satysfakcjonujący, nawet jeśli jest w jakiejś mierze anonimowy. To projekt XXI wieku, jeden z kamieni milowych w historii Internetu, jedno z najwspanialszych osiągnięć technicznych w historii człowieka, umożliwiające współpracę setek i tysięcy osób nad wspólnym dorobkiem ludzkości. W dobie wszechogarniającego egoizmu i wiecznego zabiegania masz okazję uczestniczyć w tworzeniu dobra publicznego, które będzie przecież służyć i nam wszystkim, i następnym pokoleniom, gdy już nas nie będzie. Dołóż i swoją cegiełkę do tego imponującego gmachu wiedzy, bo tylko dzięki wspólnej pracy powstają naprawdę wielkie dzieła!
Aktualny ranking międzynarodowy
UWAGA: Poradnik ma charakter "szybkiego" wprowadzenia do tworzenia haseł, które przyda się początkującym autorom. Po przećwiczeniu opisanych tutaj zagadnień sięgnij do bardziej rozbudowanego i szczegółowego poradnika, który znajdziesz pod adresem: Wikipedia:Poradnik_autora_Wikipedii.
Strategia pracy[]
Jeśli jesteś specjalistą z jakiejś dziedziny, albo po prostu pasjonatem jakiegoś tematu, przeszukaj, choćby pobieżnie, zasoby Wikipedii i zorientuj się, co zostało już napisane. To najlepszy punkt wyjścia, który pozwoli Ci kontynuować wpisy z danej dziedziny. Specjaliści są mile widziani, gdyż najważniejszym postulatem jest rzetelność.
Jeśli nie jesteś specjalistą, a masz ogólną wiedzę i znasz któryś z głównych języków obcych, korzystaj intensywnie z czołowych obcojęzycznych Wikipedii, zwłaszcza angielskiej, niemieckiej czy francuskiej. Tłumaczenia z innych Wikipedii to doskonały sposób rozszerzania zasobów, tym bardziej, że zasady obowiązujące w projekcie pozwalają tłumaczyć hasła (dosłownie czy choćby we fragmentach) bez obowiązku ubiegania się o pozwolenie. Możesz także wykorzystywać ilustracje z obcojęzycznych Wikipedii - oczywiście przy zachowaniu wszystkich przypisów dotyczących autorów, praw autorskich, itp.
Pamiętaj, że niedopuszczalne jest kopiowanie cudzych materiałów z Internetu, a już szczególnie haseł z dostępnych publicznie encyklopedii, jak WIEM czy PWN. Takie skopiowane hasła są bez dyskusji usuwane przez administratorów Wikipedii.
Najbardziej zalecane są oczywiście hasła związane z naszym krajem, gdyż powinniśmy sami wnosić wkład do ogólnoświatowej Wikipedii, a nie tylko świecić światłem odbitym. Chodzi o polską historię i geografię, o polskich twórców nauki i kultury, polskich polityków - jednym słowem o te wszystkie pojęcia, które z natury rzeczy właśnie my możemy najlepiej opracować, a z których będą także korzystać przy tłumaczeniach nasi koledzy i przyjaciele z innych Wikipedii. Nikt lepiej od nas nie opisze przecież poety Jana Kochanowskiego, tak samo jak nikt lepiej niż Czesi nie opisze lepiej kompozytora Bedřicha Smetany, zaś Amerykanie - narodowych pomników w Waszyngtonie czy wojny wietnamskiej.
Bardzo ważny postulat: staraj się zachowywać neutralny punkt widzenia, zwany w naszym żargonie NPOV (Neutral Point of View). Wikipedia nie jest miejscem propagandy czy ideologicznych wojenek. Nawet tak drażliwe kwestie, jak narodowość Mikołaja Kopernika można przedstawić beznamiętnie i z pełną bezstronnością, bo prawda nie może być przedmiotem przetargów czy głosowania. Wszelkie kontrowersje staraj się wyjaśniać w dyskusjach przy poszczególnych hasłach.
Więcej o bezstronności przy pisaniu haseł - Wikipedia:Neutralny punkt widzenia
I jeszcze jedna uwaga. Twórcy Wikipedii założyli, że internauci są ludźmi odpowiedzialnymi, którym można powierzyć rozbudowę encyklopedii. Nie psuj zatem cudzej pracy, nie dopisuj brzydkich słów - administratorzy bez trudu wykrywają wszelkie przejawy wandalizmu, więc nawet jeśli masz w sobie jeszcze dziecięcą skłonność do psikusów, nie na wiele to się zda, bo bardzo szybko przywrócone zostaną właściwe wersje haseł. Szkoda czasu na takie zabawy, szkoda też czasu administratorów, którzy społecznie pracują przy Wikipedii, poświęcając jej wiele starań. To przecież nasze wspólne dobro.
Zakładanie konta[]
Zanim utworzysz swoje pierwsze hasło, zarejestruj się w Wikipedii. Kliknij odsyłacz Logowanie, podaj swoją nazwę ekranową, np. Kowalski, podaj dwukrotnie hasło i adres e-mail, po czym kliknij przycisk Załóż nowe konto. Przy następnym logowaniu wystarczy podać nazwę i hasło (jeśli cookies są włączone, Wikipedia zapamiętuje nazwę) i kliknąć przycisk Zaloguj mnie. Dzięki kontu możesz kontrolować przebieg swoich prac, które są automatycznie rejestrowane — historię swoich edycji zobaczysz po kliknięciu odsyłacza Moje edycje, widocznym w pasku u góry ekranu. Inną ważną korzyścią jest możność dołączania grafik do artykułów, a jeszcze inną - możność przenoszenia haseł (zmieniania nazwy).
Pamiętaj, że warto tworzyć hasła, mając własne konto, gdyż można w ten sposób kontrolować edycje - zarówno własnych, jak i poprawianych cudzych haseł. A jeśli ktoś inny zmodyfikuje napisane przez Ciebie hasło, zaraz zauważysz to po kliknięciu na przycisku Obserwowane. Pamiętaj zawsze, aby tworząc własne hasło zaznaczać opcję Obserwuj.
Tworzenie nowego hasła[]
Mamy trzy sposoby tworzenia nowego hasła:
- Jeśli widzisz czerwony kolor odsyłacza wyświetlany w dowolnym haśle Wikipedii oznacza, że autor hasła zasugerował konieczność utworzenia takiego hasła, ale nie zostało ono jeszcze utworzone. Kliknięcie takiego odsyłacza przenosi od razu do pustego pola edycyjnego, które można wypełnić treścią.
Przykład: Hasło którego jeszcze nie ma
- Utworzenie nowego hasła, które nie ma żadnych powiązań.
Zacznij od sprawdzenia w wyszukiwarce, czy dane hasło już nie istnieje pod jakąś nazwą.
Jeśli nie:
- Wpisz tytuł hasła do okna poniżej i kliknij Utwórz artykuł
<createbox> preload=Template:Nowa_strona editintro=Template:Nowa_strona_intro width=30 </createbox>
- wpisz w polu adresowym wyszukiwarki nazwę hasła po adresie Wikipedii, np. http://pl.wikipedia.org/wiki/Nowe hasło (tak naprawdę będziesz musiał zmienić tylko końcówkę adresu). Po wciśnięciu klawisza Enter pojawi się strona z informacją, że takiego hasła jeszcze nie ma, klikniij odsyłacz Edycja na tej stronie.
Porada dla posiadaczy Firefoksa: jeśli nazwa hasła zawiera polskie litery, wpisanie takiej nazwy w polu adresowym przeglądarki powoduje zamianę polskich znaków na "dziwne" krzaczki. Raczej wpisz nazwę w polu wyszukiwarki, a potem, w wyświetlonej stronie kliknij czerwony odsyłacz "Możesz stworzyć artykuł o tej nazwie".
kliknij żeby powiększyć
Wpisz jakieś zdanie i kliknij przycisk Podgląd pod oknem edycji. Edytor Wikipedii wyświetli wówczas rzeczywisty podgląd hasła, a pod nim ponownie okno edycyjne. Nad hasłem widnieje czerwone ostrzeżenie: Uwaga: To jest tylko podgląd - artykuł nie został jeszcze zapisany!. Oznacza to, że hasło nie zostało jeszcze wprowadzone do encyklopedii, a jedynie pokazane w docelowej postaci. Dopiero kliknięcie przycisku Zapisz spowoduje włączenie hasła do bazy.
Nad polem edycyjnym widnieje pasek narzędziowy, który jest domyślnie włączony (chyba że zmienisz to w preferencjach, w sekcji Wymiary pola edycji). Pasek zawiera szereg poleceń, które pozwalają formatować fragmenty redagowanego hasła — wystarczy objąć fragment blokiem i kliknąć przycisk formatujący. Nie zawsze musisz korzystać z przycisków — przy typowym formatowaniu znacznie łatwiej jest wpisywać odpowiednie kody ręcznie.
Po nabraniu wprawy łatwiej będzie (i taniej - jeśli masz zwykły modem) pisać hasła offline i formatować je ręcznie, a potem wklejać do utworzonego hasła online.
Jeśli hasło ma być dłuższe i z góry wiesz, że będzie opracowywane przez pewien czas (kilka godzin czy dni), wklej od razu na samej górze komunikat {{WEdycji}}, który poinformuje inne osoby, aby chwilowo nie ingerowały w treść. Więcej informacji w sekcji Komunikaty.
Uwaga: jeśli chcesz poeksperymentować z formatowaniem tekstu, utwórz swój własny brudnopis, zakładając stronę według schematu:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedysta:twoja_nazwa/Brudnopis
Na takiej stronie możesz szaleć do woli, nie robiąc eksperymentów w żadnych hasłach Wikipedii.
WAŻNE - nie podpisujemy się pod hasłami!!! Hasło od momentu napisania należy do publicznej domeny i może być poprawiane i uzupełniane przez inne osoby, więc podpisywanie się nie ma sensu. Współautorstwo jest jedynie widoczne w historii hasła.
Hasło w pigułce[]
Ponieważ przeczytanie poradnika zajmie Ci zapewne kilka godzin lub nawet cały dzień, podajemy od razu technikę hasła w pigułce, co pozwoli Ci zacząć poprawnie pisać hasła już po paru minutach. Zwracamy tu uwagę na kluczowe techniki.
Przyjrzyj się skróconej zawartości hasła biograficznego - porównaj od razu z "żywym" hasłem Władysław Abraham.
'''Władysław Abraham''' (ur. [[10 października]] [[1860]] w [[Sambor]]ze, zm. [[15 października]] [[1941]] we [[Lwów|Lwowie]]) - polski prawnik i uczony.
Zajmował się historią [[prawo kanoniczne|prawa kanonicznego]] i polskiego oraz historią Kościoła. Studiował na wydziałach prawa i filozofii [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]] W [[1886]] roku objął katedrę prawa kościelnego na [[Uniwersytet Lwowski|Uniwersytecie Lwowskim]], którego był też potem rektorem. Brał udział w komisji ministerialnej przygotowującej projekt konkordatu między Rzeczpospolitą Polską i [[Stolica Apostolska|Stolicą Apostolską]], współtworzył polskie [[prawo małżeńskie]].
Jego synem był generał [[Roman Abraham]], w [[Kampania Wrześniowa|Kampanii Wrześniowej]] dowódca Wielkopolskiej Brygady Kawalerii.
- Nazwa hasła. Na początku podaj nazwę hasła, obejmując ją z obu stron trzema apostrofami, co spowoduje pogrubienie czcionki.
- Daty. Ujmij je w nawiasie, obejmij odsyłaczami [[ ]] daty - osobno dzień miesiąca (10 października), osobno rok (1860). Zawsze używaj poprawnej formy dnia, np. 1 stycznia (nie 1 styczeń!).
- Po myślniku podaj krótkie objaśnienie, np. polski prawnik i uczony.
- Naciśnij dwa razy klawisz Enter i przejdź do dłuższego opisu. Akapity rozdzielaj zawsze dwoma "Enterami".
- Odsyłacze do innych haseł twórz za pomocą podwójnego nawiasu kwadratowego, np. [[prawo kanoniczne]].
- Jeśli musisz objąć odsyłaczem inną formę fleksyjną, np. prawa kanonicznego, wpisz przykładowo [[prawo kanoniczne|prawa kanonicznego]]. Pierwsza część odsyłacza prowadzi do właściwego hasła, zaś druga część powoduje wyświetlenie treści odsyłacza we właściwej formie deklinacyjnej.
A teraz możesz przejść do czytania dalszego ciągu poradnika.
Akapity[]
Akapity muszą być oddzielane od siebie za pomocą podwójnej interlinii. Innymi słowy, aby utworzyć nowy akapit, musisz dwukrotnie nacisnąć klawisz Enter. Jeśli zrobisz to tylko raz, edytor MediaWiki "zleje" ze sobą oba fragmenty tekstu. To powszechny błąd początkujących autorów haseł, którzy sądzą, że wystarczy jedynie rozdzielić dwa akapity pojedynczym znakiem końca akapitu.
Można się też wspomagać pewnymi znacznikami języka HTML, ale o tym powiemy niżej, w sekcji poświęconej znacznikom.
Niekiedy przydaje się użycie tzw. tekstu preformatowanego, w którym każdy akapit poprzedza się spacją. Powoduje to wyświetlenie akapitów z lekkim wcięciem, w tabeli i na lekkim podlewie.
Nie żarty to ni przelewki a jeno ciężka praca, chłop, który idzie do dziewki cięższy niż dwóch, co wraca.
chcąc ograniczyć wielkość obramowania możesz zastosować trik umieszczając tekst w tabeli, np.:
{|
||
- Jakiś tekst
- ...
|}
co, dla poprzedniego przykładu, da efekt jak poniżej:
Nie żarty to ni przelewki a jeno ciężka praca, chłop, który idzie do dziewki cięższy niż dwóch, co wraca. |
Pamiętaj jednak, że akapity nie są wówczas zawijane, a więc należy tę technikę stosować do krótkich wierszy, np. w poezji czy listingach kodu komputerowego, gdzie linie nie mogą być zawinięte.
Śródtytuły (nagłówki)[]
W hasłach możemy stosować cztery poziomy śródtytułów, sygnalizowane odpowiednią liczbą znaków równości. Odpowiadające im kody to:
=Śródtytuł stopnia 1=
==Śródtytuł stopnia 2==
===Śródtytuł stopnia 3===
====Śródtytuł stopnia 4====
Przykładem śródtytułów stopnia drugiego i trzeciego są śródtytuły w tym artykule. Jeśli śródtytułów rozmaitego szczebla jest trzy lub więcej, edytor MediaWiki automatycznie tworzy z nich spis treści, przy czym spis ten zawiera drzewo tytułów, zależnie od ich zagnieżdżenia.
Wyróżnianie pisma[]
Formatowanie Wiki[]
Do dyspozycji mamy dwa sposoby wyróżnienia czcionki - pochylenie (dwa apostrofy) i pogrubienie (trzy apostrofy):
Wpisanie ''jakaś pochylona treść'' spowoduje pochylenie tekstu, np.
Jakaś pochylona treść
Wpisanie '''jakaś pogrubiona treść''' spowoduje pogrubienie tekstu, np.
Jakaś pogrubiona treść
Można połączyć pogrubienie i pochylenie, wpisując aż pięć apostrofów:
'''''pogrubienie i pochylenie'''''
Da to w efekcie:
Pogrubienie i pochylenie
Formatowanie HTML[]
Edytor MediaWiki nie daje bezpośredniego polecenia do wyróżnienia fragmentu tekstu za pomocą podkreślenia. Można się jednak posłużyć poleceniem HTML, np.
<u>Jakaś podkreślona treść</u>
W efekcie uzyskamy:
Jakaś podkreślona treść
Wykazy (listy)[]
Wykazy nienumerowane[]
Najprostszym sposobem utworzenia nieuporządkowanego czyli nienumerowanego wykazu (listy) jakichś pojęć czy zagadnień jest podanie ich w kolejnych wierszach i poprzedzenie gwiazdkami, np.
*Warszawa
*Kraków
*Wrocław
Efekt będzie następujący:
- Warszawa
- Kraków
- Wrocław
Stosując większą liczbę gwiazdek, np. dwie na drugim poziomie zagnieżdżenia i trzy na trzecim poziomie, można tworzyć drzewo, z wcięciami zależnymi od poziomu:
*Polska
**Ludność
***Miasta
***Wieś
...
Da to w efekcie:
- Polska
- Ludność
- Miasta
- Wieś
- Powierzchnia
- Ludność
- Czechy
- Ludność
- Miasta
- Wieś
- Powierzchnia
- Ludność
- Słowacja
- Ludność
- Miasta
- Wieś
- Powierzchnia
- Ludność
Wykazy numerowane[]
Innym sposobem jest użycie znaku #, który pozwala utworzyć wykaz uporządkowany lub numerowany.
# Warszawa
# Kraków
# Wrocław
I efekt:
- Warszawa
- Kraków
- Wrocław
Można też zastosować hierarchię, stosując dwa lub trzy kolejne znaki # przed wierszami:
- Polska
- Ludność
- Miasta
- Wieś
- Powierzchnia
- Ludność
- Czechy
- Ludność
- Miasta
- Wieś
- Powierzchnia
- Ludność
- Słowacja
- Ludność
- Miasta
- Wieś
- Powierzchnia
- Ludność
Wykazy mieszane[]
Można też mieszać definicje:
- Polska
- Ludność
- Powierzchnia
- Czechy
- Ludność
- Powierzchnia
- Słowacja
- Ludność
- Powierzchnia
Wcięcia[]
Możesz wreszcie stosować wyróżniające wcięcia, używając znaków dwukropka.
To jest tekst bez wcięcia.
:To jest wcięty akapit.
::Jeszcze bardziej wcięty akapit.
:To jest kolejny wcięty akapit.
I znowu akapit bez wcięcia.
Da to w rezultacie:
To jest tekst bez wcięcia.
- To jest wcięty akapit.
- Jeszcze bardziej wcięty akapit.
- To jest kolejny wcięty akapit.
I znowu akapit bez wcięcia.
Definicje[]
Specyficznym rodzajem list są definicje, w których nazwę definicji poprzedza się znakiem średnika, zaś wyjaśnienie definicji znakiem dwukropka.
; Warszawa : stolica Polski
; Praga : stolica Czech
; Berlin : stolica Niemiec
- Warszawa
- stolica Polski
- Praga
- stolica Czech
- Berlin
- stolica Niemiec
Odsyłacze (linki)[]
Odsyłacze w ramach Wikipedii[]
Najprostszym sposobem utworzenia odsyłacza do innego hasła w polskiej Wikipedii jest objęcie tytułu tego hasła specjalnym znacznikiem, dwoma nawiasami kwadratowymi, np. [[Albert Einstein]].
Wygląda to wtedy następująco:
W 1905 roku Albert Einstein pracował w urzędzie patentowym.
Może się zdarzyć, że zechcesz podać odsyłacz do jakiegoś hasła, ale zasygnalizować go inną treścią niż jego tytuł, np. twórca teorii względności.
Wówczas musisz skorzystać ze specjalnej, dwuczłonowej techniki:
[[Albert Einstein|twórca teorii względności]]
Pierwszy człon jest odsyłaczem do innego hasła, natomiast drugi człon, po pionowej kresce jest wyświetlany w naszym haśle.
Efekt jest następujący:
Powszechnie wiadomo, że twórca teorii względności lubił koty.
Technika jest także przydatna wtedy, gdy musimy użyć wyrazów w innej formie fleksyjnej, np. Alberta Einsteina. Trzeba wtedy zastosować kod:
[[Albert Einstein|Alberta Einsteina]]
Czytałem sławne dzieło Alberta Einsteina, ale zupełnie go nie zrozumiałem.
Niekiedy zdarza się, że hasło jednowyrazowe w innej formie fleksyjnej niż mianownik można opisać w następujący sposób:
[[Waszyngton]]ie
Vietnam Veterans Memorial jest w Waszyngtonie.
Ale uwaga! Skrótu takiego nie można stosować, jeśli końcówka zawiera polskie znaki, gdyż odsyłacz nie uchwyci końcówki wyrazu.
domów
Może się zdarzyć, że wskazywane hasło jest wieloznaczne – na przykład Hel. W takim przypadku trzeba oczywiście użyć odsyłacza do konkretnego znaczenia, np. hel (pierwiastek) lub Hel (miasto). Jeśli nie chcesz, by dodatkowy nawias przeszkadzał w czytaniu tekstu, wstaw za nim pionową kreskę:
[[hel (pierwiastek)|]]
Ma to taki sam skutek, jakby za kreską powtórzono głowną część hasła:
[[hel (pierwiastek)|hel]]
Jako gaz lekki i niepalny, hel nadaje się do napełniania balonów.
Również w tej postaci odsyłacza działa "doklejanie" końcówek fleksyjnych:
[[hel (pierwiastek)|]]em
[[Hel (miasto)|]]u
Balon napełniony helem wystartował z Helu.
Jeśli Twoje hasło wiąże się z innymi hasłami w Wikipedii, warto wydzielić pod treścią hasła specjalną sekcję o nazwie Zobacz też, np.
Zobacz też: [[hasło 1]] - [[hasło2]] - [[hasło3]]
lub
Zobacz też: [[hasło 1]], [[hasło2]], [[hasło3]]
Przykład takiej sekcji, z użyciem listy nienumerowanej, znajduje się na dole poradnika.
Odsyłacze do innych miejsc w Internecie[]
Jeśli tworzysz odsyłacz (link) do jakiegoś innego miejsca w Internecie, wystarczy, że wpiszesz po prostu pełny adres, co spowoduje, że edytor automatycznie zamieni go na "klikalny" adres:
Uwaga: aby adres był klikalny, musisz podać na początku protokół http://. Nie wystarczy samo www.adres.pl!
Angielska Wikipedia mieści się pod adresem http://en.wikipedia.org.
Często zdarza się, że adresy internetowe są "brzydkie", gdyż zawierają skomplikowane ścieżki wygenerowane przez skrypty. Można temu zaradzić, ukrywając adres, a wyświetlając jego nazwę opisową, np.
[http://info.babylon.com/gl_index/gl_search.php?n=10&cat=1 Słowniki w Babylonie]
Czego rezultatem będzie:
Adres poczty elektronicznej trzeba poprzedzić prefiksem mailto:
mailto:Kowalski@firma.org.pl
Dzięki temu adres będzie "klikalny".
Można go ukryć, stosując podaną wyżej technikę:
[mailto:Kowalski@firma.org.pl Adres pocztowy Kowalskiego]
Jeśli piszesz hasło, przy którym chcesz podać wartościowe źródła informacji w Internecie, wydziel na dole specjalną sekcję pod nazwą Zewnętrzne linki i w niej podaj listę kilku odsyłaczy, np.
==Zewnętrzne linki==
*[http://www.adres1.pl Adres 1]
*[http://www.adres2.pl Adres 2]
*[http://www.adres3.pl Adres 3]
Pamiętaj jednak, aby lista odsyłaczy zawierała rzeczywiście istotne adresy, a nie autopromocję własnych serwisów internetowych!
Odsyłacze do innych Wikipedii[]
Zaleca się koordynowanie haseł z analogicznymi hasłami w innych wikipediach. Dla przykładu, jeśli opracowujesz hasło Albert Einstein, warto podać adresy tego samego hasła w innych wikipediach. Stosuje się wówczas składnię (przykładowo, dla języka angielskiego):
[[:en:Albert Einstein]]
Spowoduje to, że odsyłacz do hasła w angielskiej Wikipedii ukaże się w pasku nawigacyjnym Wikipedii przy lewym brzegu ekranu. Możemy stosować wiele takich odsyłaczy, podając jedynie odmienne kody językowe, np. de dla języka niemieckiego, fr dla języka francuskiego, es dla hiszpańskiego, eo dla esperanta itd. Listę takich haseł (potocznie zwanych interwiki) warto uporządkować według kolejności alfabetycznej języków.
[[:de:Albert Einstein]]
[[:en:Albert Einstein]]
[[:eo:Albert Einstein]]
[[:fr:Albert Einstein]]
[[:it:Albert Einstein]]
Odsyłacze te można podać w dowolnym miejscu hasła, ale oczywiście dla "elegancji" najlepiej jest je podać na końcu hasła.
Odsyłacze interwiki są o tyle przydatne, że gdy hasło jest długie i wymaga dłuższej pracy, inna osoba może łatwo podjąć edycję, korzystając od razu z obcojęzycznych źródeł.
Ale uwaga! Musisz sprawdzić, czy dane hasło istnieje w innych wikipediach i jaka jest jego postać!
Odsyłacze do naszych zasobów na obcych Wikipediach[]
Odsyłacze do naszych zasobów, wstawiane w tekście artykułu (a nie w menu wyboru języka) w obcej Wikipedii wstawiamy poprzedzając oznaczenie języka ":" (dwukropkiem), czyli np:
You can access new images of Joystick at Polish Wikipedia at definition of Joystick
([[:pl:Dżojstik]]).
[Możesz uzyskać dostęp do nowych obrazków dżojstika na polskiej Wikipedii przy definicji dżojstka
(link) ].
co zaowocuje wstawieniem linku w artykule angielskim (angielskiej wersji Wikipedii), w treści, a nie w menu wersji językowych. Metoda ta jest szczególnie pomocna jeżeli na stronach dyskusji w obcych Wikipediach, chcemy pozostawić link do naszej prywatnej strony, ale nie chce nam się zakładać konta w danej wersji językowej.
Stąd wstawiając poniższy tekst (za LOGIN wstaw swój):
[[:pl:Wikipedysta:LOGIN|LOGIN]]
Co na stronie obcej Wikipedii zaowocuje wstawieniem linku, jaki uzyskuje się będąc zalogowanym i wpisując ~~~ (trzy tyldy). W ten sposób, nie musimy zakładać konta na danej wersji językowej Wikipedii, osoby chcące się z nami skontaktować zostaną przekierowane na naszą stronę w polskiej Wikipedii. Link można zmodyfikować tak, aby kierował do naszej strony dyskusyjnej.
[[:pl:Dyskusja_Wikipedysty:LOGIN|LOGIN]]
To samo dotyczny umieszczania takich linków "zagnieżdzonych" w treści naszego artykułu (na polskiej Wikipedii). Jednak ich użycie należy ograniczyć do minimum, i stosować jedynie na stronach dyskusji.
Kategorie[]
Należy pamiętać o nadaniu hasłu kategorii - bardzo pomaga to zarówno osobom, które przeglądają hasła z danej dziedziny, jak i Wikipedystom, którzy utrzymują tę dziedzinę w porządku. Jeśli opracowujesz np. hasło o znanym polityku Janie Kowalskim, włącz go do kategorii Polscy politycy. Składnia jest następująca:
[[kategoria:Polscy politycy]]
Jednak aby sortowanie było poprawne, zastosuj jeszcze dodatkowy kod:
[[kategoria:Polscy politycy|Kowalski, Jan]]
Podanie po kresce ciągu Kowalski, Jan spowoduje, że w kategorii Polscy politycy nazwisko zostanie umieszczone pod właściwą literą.
Aby wybrać odpowiednią kategorię, najlepiej znaleźć hasło pokrewne i podpatrzeć, gdzie jest przyporządkowane, lub przejść do ogólnej kategorii (w tym przypadku - Biografie) i odnaleźć odpowiednią kategorię pochodną. Ewentualnie, kompletną listę kategorii znajdziesz pod adresem Specjalna:Categories.
Zauważ na przykład, że niniejszy poradnik jest umieszczony w kategorii Meta-strony_Wikipedii, co widać na samym dole, pod artykułem.
Więcej informacji w poradniku Wikipedia:Kategorie
Przekierowanie[]
Niekiedy hasło może być poszukiwane pod kilkoma nazwami np. Niemiecka Republika Demokratyczna i NRD aby nie tworzyć dwóch takich samych artykułów możemy jedną z tych nazw przekierować na drugą. W tym celu należy w jednym z artykułów umieścić w pierwszej linii frazę #redirect, a następnie link do strony na której znajduje się artykuł właściwy.
Całość wygląda tak: #redirect [[Nowa nazwa]]
Przekierowanie może też być stosowane jeśli uznasz że hasło powinno mieć inną nazwę niż pierwotna, co może być wynikiem popełnionego błędu, choćby i literowego. Możesz skorzystać z zakładki Przenieś nad polem edycyjnym. (niedostępne dla nowych użytkowników, pojawia się po jakichś dwu tygodniach)
Po kliknięciu tej zakładki edytor MediaWiki wyświetli pole Nowy tytuł, w którym wpisz po prostu nowy tytuł hasła. Od tej chwili nosi ono nową nazwę, zaś w haśle o starej nazwie pojawi się kod:
#redirect [[Nowa nazwa]]
Ale zakładka przenieś ma dużo głębsze działanie, bo oprócz wstawienia przekierowania przenosi pod nową nazwę także historię strony i dyskusję.
Niestety (a może na szczęście), tylko administratorzy mają prawo usuwać hasła z encyklopedii, więc funkcja przenoszenia może być niekiedy przydatna.
Możesz także sprawdzić, które hasła w Wikipedii odwołują się do naszego hasła - lista jest wyświetlana po kliknięciu odsyłacza Linkujące z lewej strony ekranu. Jeśli haseł takich jest niewiele, można się pokusić o zmianę odsyłacza w tych hasłach. Jeśli zbyt dużo, trzeba jednak już zawierzyć funkcji przekierowania, która będzie przenosić czytelnika we właściwe miejsce.
Stulecia[]
Odsyłacz do konkretnego stulecia możesz podać klasycznym sposobem, np.:
W [[XIX wiek|XIX wieku]] szybko rozwijał się przemysł.
W XIX wieku szybko rozwijał się przemysł.
Można jednak stosować dla wygody skróconą formę:
W [[XIX w.]] szybko rozwijał się przemysł.
W XIX w. szybko rozwijał się przemysł.
Istniejące już przekierowanie poprawnie wyświetli odsyłacz do hasła [[XIX wiek]].
Analogicznie można podawać odsyłacze do stuleci przed naszą erą:
W [[II wiek p.n.e.|II w. p.n.e.]] żył grecki filozof.
W II w. p.n.e. żył grecki filozof.
Zobacz także[]
http://meta.wikimedia.org/wiki/Help:Link
Poziome linie[]
Pozioma linia jest wstawiana za pomocą czterech kresek (znaków "minus")
----
Efekt jest następujący:
Nie nadużywaj poziomych linii - staraj się je stosować oszczędnie i w wyjątkowych wypadkach.
Grafika[]
Wikipedia bez grafiki, jest jak zupa bez soli. Zdjęcia, mapy czy rysunki ubarwiają naszą encyklopedię, nadając jej posmak profesjonalizmu. Jeśli nadarza się stosowna okazja, dołączaj grafiki do swoich (lub cudzych) haseł. Możesz wstawiać własne ilustracje lub kopiować ilustracje z innych Wikipedii (w ich pełnych rozmiarach!), zapisując je na swoim dysku.
W przypadku kopiowania ilustracji z innych Wikipedii, bardzo istotne jest, żeby zwrócić uwagę na to, czy dana grafika lub zdjęcie opatrzone są odpowiednią informacją o autorze zdjęcia oraz licencji z nim związanej - jeśli takiej informacji nie ma, to raczej nie należy takich grafik przenosić. Oczywiście, już po przeniesieniu konieczne jest umieszczenie tych samych informacji (autor + licencja) przy grafice w wersji polskiej. Błędem jest wpisanie jedynie "Wzięte z angielskiej Wikipedii", itp.
Obecnie najlepiej jest przesyłać pliki graficzne do wspólnego repozytorium MediaWiki Commons, który umożliwia korzystanie z nich wszystkim mutacjom językowym Wikipedii bez konieczności przenoszenia ich za każdym razem. Można jednak także, choć nie jest to obecnie zalecane, przesyłać pliki bezpośrednio do polskiej Wikipedii.
W obu przypadkach, przede wszystkim musisz się zalogować - dopiero wtedy zobaczysz w pasku narzędziowym po lewej stronie polecenie Prześlij plik (lub Upload file jeśli przesyłasz na Commons). Kliknij je i wybierz plik z dysku, opisz je krótko, zaznacz adnotację o prawach autorskich i wyślij. Po przesłaniu możesz już wstawić polecenie w haśle, np.
[[grafika:obrazek.jpg|left|thumb|200px|Jan Kowalski, 1900-1985]]
grafika:obrazek.jpg to oczywiście informacja o pliku z grafiką.
left lub right określa po której stronie tekstu ma pojawiać się grafika, można pominąć ten parametr
thumb tworzy ramkę dla miniatury, w której pojawi się zdjęcie i ewentualny podpis.
200px to sugerowana szerokość obrazka - jeśli jej nie podasz, edytor przyjmie domyślnie 150 pikseli.
Jan Kowalski, 1900-1985 jest podpisem pod zdjęciem.
Typowe przykłady:
Bez podpisu
[[grafika:przyklad.jpg]]
Z podpisem
[[grafika:przyklad.jpg|thumb|przyklad]]
przyklad
Z wymuszoną szerokością
[[grafika:przyklad.jpg|thumb|100px|przyklad]]
przyklad
W ramce z oryginalną szerokością i podpisem
[[grafika:przyklad.jpg|frame|przyklad]]
przyklad
Pokazane techniki w pełni wystarczą w typowych zastosowaniach. Jeśli chcesz przeczytać więcej na temat grafik, sięgnij do hasła Wikipedia:Uwagi o wstawianiu obrazków.
Tabele[]
Tabele przydają się dość często przy budowie bloków usystematyzowanych informacji, jak np. wykaz państw z ich ludnością czy lista rekordów w jakiejś dyscyplinie sportu. Tabele zauważysz także w hasłach z szablonami, jak np. gatunki zwierząt (Goryl) czy podstawowe opisy państw (Polska).
- Znaczniki {| |} wprowadzają szkielet tabeli.
- Znaczniki ! wprowadzają komórki nagłówkowe tabeli, czyli komórki z tytułami kolumn - zawartość tych komórek jest wyświetlana pogrubioną czcionką. Wpisz tyle komórek nagłówkowych, ile kolumn ma mieć tabela (dla przejrzystości wpisuj je jedną pod drugą), a po każdym znaczniku wpisz treść komórki nagłówkowej.
- Znaczniki | wprowadzają zwykłe komórki tabeli. Także i tutaj podaj tyle komórek dla danego wiersza, ile ma być kolumn tabeli. Za znacznikami wpisuj treść komórek.
- Znaczniki |--- rozdzielają poszczególne wiersze tabeli.
- Aby tabela miała obramowanie, po znaczniku otwierającym tabelę (i po spacji) podaj parametry border, cellpadding i cellspacing, np.
- {| border="1" cellpadding="5" cellspacing="0"
- Tabela będzie mieć wtedy grubość obramowania 1 piksel, komórki będą przylegać do siebie, zaś odstęp zawartości komórki od jej obramowania wyniesie 5 pikseli.
- Jeśli chcesz, aby w danej komórce zawartość była wyrównywana do lewego marginesu, do środka lub do prawego marginesu, podaj parametr align="left" lub align="center" lub align="right". Na przykład:
- |align="center"|zawartość komórki
- Polecenie align="right" powinno się stosować w przypadku liczb.
Zawartość jest domyślnie wyrównywana do lewego marginesu.
- Jeśli chcesz, aby w danej komórce zawartość była wyrównywana do górnego brzegu, podaj parametr valign="top", na przykład:
- |valign="top"|zawartość komórki
| nagłówek 1 | nagłówek 2 | nagłówek 3 |
|---|---|---|
| komórka A1 | komórka A2 | komórka A3 |
| komórka B1 | komórka B2 | komórka B3 |
I przykład tabeli:
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5"
!L.p.
!Państwo
!Ludność
|---
|align="right"|1.
|align="center"|[[Chiny]]
|align="right"|1 286 975 468
|---
|align="right"|2.
|align="center"|[[Indie]]
|align="right"|1 049 700 118
|---
|align="right"|3.
|align="center"|[[Stany Zjednoczone]]
|align="right"|290 342 554
|}
| L.p. | Państwo | Ludność |
|---|---|---|
| 1. | Chiny | 1 286 975 468 |
| 2. | Indie | 1 049 700 118 |
| 3. | Stany Zjednoczone | 290 342 554 |
Kody HTML[]
Edytor MediaWiki został tak pomyślany, aby tworzenie hasła było jak najmniej kłopotliwe, a użytkownik w jak najmniejszej mierze zaprzątał sobie głowę technikaliami. Zwarty, stosunkowo niewielki zestaw poleceń z powodzeniem wystarcza do sprostania potrzebom ogromnej większości użytkowników - przecież w hasłach stosujemy zazwyczaj wyróżnianie tekstu, odsyłacze, niekiedy śródtytuły i grafikę.
Możliwe jest jednak stosowanie także poleceń języka HTML, jeśli tylko je znamy. Wprawdzie twórcy Wikipedii nie zalecają używania HTML (a już broń Boże żadnych skryptów!), ale w paru sytuacjach mogą się przydać, czego przykład mieliśmy wyżej, próbując wyróżnić tekst za pomocą podkreślenia.
Wymieńmy kilka poleceń, które w pewnych sytuacjach mogą się okazać użyteczne, podkreślając jednak z naciskiem, że im mniej HTML-a, tym lepiej.
Gdy zechcesz przełamać wiersz, nie tworząc zarazem nowego akapitu, możesz na końcu wiersza zastosować polecenie:
<br/>
Na przykład:
To jest pierwszy wiersz
To jest drugi wiersz
To jest trzeci wiersz
To jest czwarty wiersz
Czcionkę monotypiczną, czyli o stałej szerokości znaku (zwykle jest to Courier), możesz wykorzystać do przedstawienia jakichś technicznych pojęć, np. fragmentu kodu. Użyj wtedy polecenia:
<tt>pojęcie techniczne</tt>
To jest zwykły tekst, a to jest coś technicznego i znowu zwykły tekst
Nie stosuj raczej kolorów (w naszym poradniku są one wykorzystywane, ale celem jest poglądowość tekstu). Jeśli już koniecznie musisz, obejmij fragment tekstu przykładowymi znacznikami:
<span style="color:red">Jakiś czerwony tekst</span>
Jakiś czerwony tekst
Można stosować takie kolory, jak "red", "blue", "green", "yellow" itp.
Zdecydowanie unikaj polecenie "font" do zwiększania lub zmniejszania wielkości czcionki.
Polecenie:
<center>Tekst na środku</center>
umożliwia ustawienie fragmentu hasła na środku wiersza.
Jeśli z jakichś powodów nie chcesz, aby grafika była oblewana tekstem, możesz bezpośrednio za kodem wprowadzającym grafikę zastosować polecenie:
<br clear=all>
Na przykład:
[[grafika:przyklad.jpg|thumb|przyklad]]
<br clear=all>
przyklad
Spowodowało to, że tekst wpisywany za poleceniem wstawiającym grafikę znajduje się poniżej grafiki, a nie obok niej.
W artykule Wikipedia:Formatowanie tekstu na Wikipedii znajdziesz więcej informacji, m.in. przykłady stosowania znaków specjalnych, jak ©, ™, € i inne.
Generalnie trzymaj się jednak zasady, że polecenia edytora są w zupełności wystarczające do sformatowania hasła, a wszelkie ingerencje za pomocą dodatkowych poleceń HTML rozbijają nieco jednolity wygląd haseł w Wikipedii.
Komunikaty[]
W rozmaitych okolicznościach przydają się komunikaty generujące automatyczne wpisy.
Do szczególnie popularnych należy zwłaszcza tzw. stub, który oznacza zalążek strony. Po wpisaniu kodu:
{{stub}}
uzyskujemy komunikat informujący inne osoby, że zdaniem autora jest to dopiero "zaczyn" hasła i warto je rozszerzyć.
Nie twórz jednak haseł, w których znajduje się tylko 50 znaków i komunikat ze stubem. Staraj się podać przynajmniej elementarną informację.
Przyjmij generalną zasadę, że nie chodzi o jak największą liczbę haseł w encyklopedii, choć oczywiście bierzemy wszyscy udział w przyjacielskim wyścigu z naszymi kolegami tworzącymi Wikipedie w innych językach. Warto jednak pisać hasła dłuższe, bardziej wyczerpujące, a miej na uwadze, że polska Wikipedia jest w ścisłej czołowce, jeśli chodzi o średnią długość hasła!
http://en.wikipedia.org/wikistats/EN/TablesArticlesBytesPerArticle.htm
Jeśli nazwa hasła nie jest jednoznaczna, możesz utworzyć komunikat, który sygnalizuje tę niejednoznaczność.
{{disambig}}
Na przykład:
{{disambig}}
* [[Kot (nazwisko)]]
* [[Kot (zwierzę)]]
Da to następujący wynik:
- Kot (nazwisko)
- Kot (zwierzę)
W ten sposób dasz czytelnikowi możność dotarcia do właściwego hasła.
Jeśli znajdziesz jakieś hasło, które podejrzewasz o naruszenie praw autorskich (musisz to oczywiście wykazać, cytując źródło), możesz wstawić komunikat:
{{NPA|adres=http://www.adres.strony.pl}}
Spowoduje to wygenerowanie komunikatu:
Szablon:NPA
Na stronie z listą podaj adres hasła i uzasadnij swój komunikat.
Ewidentne bzdury czy nachalną autopromocję możesz skwitować komunikatem:
{{DoSkasowania}}
Wygeneruje to komunikat:
Szablon:DoSkasowania
Na stronie z listą podaj adres hasła i uzasadnij swój komunikat.
Hasło, które powinno zniknąć z wikipedii bez żadnych dyskusji, gdyż zawiera oczywiste nonsensy albo treść w rodzaju "bla bla bla", możesz opatrzyć komunikatem wklejanym na górze strony:
{{Ekspresowe kasowanko}} lub {{ek}}
Efekt działania:
Szablon:Ekspresowe kasowanko
Jeśli masz poważne wątpliwości co do bezstronności artykułu, w pierwszej kolejności spróbuj samemu naprawić treść tego artykułu. Jeśli nie wiesz jak, albo masz wątpliwości w tym zakresie skorzystaj ze strony dyskusyjnej danego artykułu. Jeśli to nic nie daje, albo artykuł, Twoim zdaniem, w bardzo rażący sposób narusza zasady neutralnego punktu widzenia, zgłoś go na stronę: Wikipedia:Artykuły kontrowersyjne, a na dole artykułu dodaj komunikat:
{{Kontrowersja}}
co da w efekcie:
Szablon:Kontrowersja
Jeśli pracujesz dłużej nad jakimś hasłem i chcesz uprzedzić o tym innych, aby chwilowo nie ingerowali w treść, możesz wstawić u góry komunikat:
{{WEdycji|4C}}
czego efektem jest:
Szablon:WEdycji
Więcej informacji o komunikatach znajdziesz na stronach:
Zobacz też[]
- Wikipedia:Poradnik_autora_Wikipedii
- Wikipedia:Terminologia
- Wikipedia:Zalecenia edycyjne
- Wikipedia:Zasady
- Wikipedia:Szablony
- Wikipedia:Uwagi na temat korzystania ze znaczników HTML
Wyrazy kluczowe: wikipedia, wpis, hasło, autor, tworzenie haseł, poradnik, manual, podręcznik, kurs
Poradnik Autora Wikipedii podzielony został na części:
- Tworzenie nowych wpisów
- Tworzenie linków na Wikipedii
- Formatowanie tekstu na Wikipedii
- Edycja wzorów
- Uwagi o wstawianiu obrazków
- Uwagi o wstawianiu znaczników HTML
- Wikipedia:Tworzenie automatycznych komunikatów
- Lista szablonów
- Wikipedia:Powszechne błędy językowe
Chociaż nie jest to wymóg konieczny, byłoby dobrze, żeby autorzy Wikipedii zapisali się na listę dyskusyjną Wikipedii.
Wikipedia tips and tricks - wskazówki użyteczne dla autorów i użytkowników[]
"Przyspieszacze" edycyjne[]
- zamiast pisać "w [[XVI wiek|XVI wieku]]", można sobie to ułatwić pisząc "w [[XVI wiek]]u" (uwaga: nie stosuje się do końcówki: -ów, bo rezultat wychodzi taki: "wieków")
- pisząc ~~~ dodamy swój podpis np. [[Wikipedysta:Kpjas|Kpjas]]
- pisząc ~~~~ dodamy swój podpis i datę np. [[Wikipedysta:Kpjas|Kpjas]] 13:37, 14 lip 2003 (CEST)
- pisząc ~~~~~ dodamy aktualny czas i datę np. 13:37, 27 maj 2004 (CEST)
- jeśli piszemy link z ujednoznacznieniem można pisać [[New Age (muzyka)|]], zamiast [[New Age (muzyka)|New Age]], a link będzie New Age
- jeśli chcemy zaznaczyć, że strona jest stubem, zamiast wpisywać formułkę możemy sobie to ułatwić wpisując {{subst:stub}} - zobacz też skrótowce dla edytorów Wikipedii
- istnieją metody wstawiania różnego typu linków (odnośników) głównie do innych projektów Wikimedii
- [[:en:Poland]] lub [[:en:Poland|Poland]], wówczas linki te będą wyglądały w tekście w ten sposób en:Poland i Poland
- linki do wyszukiwarki Google
- [[Google:Poland]] = Google:Poland
- [[GoogleGroups:Poland]] = GoogleGroups:Poland
- linki do stron użytkowników i stron technicznych
- [[:en:User:Jimmy Wales]] = en:User:Jimmy Wales
- [[:en:Wikipedia:WikiProject]] = en:Wikipedia:WikiProject
- linki do innych serwisów Wikimedia
- Wikisłownik [[wikt:]] = wikt:
- Wikicytaty [[q:]] = q:
- Wikibooks [[b:]] = b:
- Meta [[m:]] = m:
- Wikiźródła [[wikisource:]] = wikisource:
- Commons [[commons:]] = commons:
- Wikinews [[n:]] = n:
- serwisy zewnętrzne
- Meatball [[MeatBall:]] = MeatBall:
- Uwaga ! wstawienie w tekst w tym wypadku tylko [[en:Poland]] spowoduje utworzenie interwiki linku, nie wstawi tekst linku do tego artykułu na angielskiej Wikipedii
- jeśli chcemy zakazać automatycznego tworzenia spisu treści na stronie, wpisujemy w dowolnym miejscu frazę __NOTOC__
- jeśli chcemy wymusić utworzenie spisu treści wtedy, kiedy nie jest on tworzony automatycznie, wpisujemy na stronie frazę __FORCETOC__. Zamiast tego można wpisać __TOC__ - wtedy spis treści utworzy się dokładnie w miejscu tego napisu
- jeśli chcemy umieścić spis treści z prawej strony (domyślnie znajduje się z lewej), wpisujemy na początku strony {{TOCright}}
- jeśli chcemy zakazać automatycznego tworzenia linków do edycji poszczególnych sekcji na które podzielona jest strona wpisujemy frazę __NOEDITSECTION__
- w skórce monobook.css dostępne są skróty klawiaturowe z użyciem klawisza Alt, dla różnych funkcji. Jaki skrót uruchamia konkretną funkcję można zobaczyć w tooltipie (dymek z tekstem jaki się pojawia po najechaniu myszką na link/tab).
Pomoc w wyszukiwaniu[]
- Wyszukiwanie w Polskiej Wikipedii za pomocą Google ma ten minus, że nie jest w czasie rzeczywistym tylko po zindeksowaniu danej strony przez Google'a
- jeśli chcesz zobaczyć jaki jest wkład użytkownika niezalogowanego (tylko z numerem IP) wpisz do okienka wyszukiwania i kliknij "OK"
- jeśli chcesz zobaczyć edycje nowo zarejestrowanych użytkowników wpisz http://pl.wikipedia.org/wiki/Specjalna:Contributions/newbies
- jeśli chcesz zobaczyć edycje konkretnego zarejestrowanego użytkownika wpisz http://pl.wikipedia.org/wiki/Specjalna:Contributions/Kpjas
- jeśli chcesz wylistować artykuły zaczynające się od jakiejś frazy np. Jan wpisujesz do okna adresowego przeglądarki http://pl.wikipedia.org/wiki/Specjalna:Allpages/Jan
- szybkie wyszukiwanie kategorii - należy sie posłużyć tym linkiem. Wpisując w pierwsze z okienek początek nazwy kategorii (np. Pol) możemy ją odszukać lub sprawdzić czy istnieje.
Inne wskazówki[]
- Na stronie Ostatnich zmian u góry znajduje się link "Pokaż nowe zmiany począwszy od 13:40, 14 lip 2003 - można go zapisać do ulubionych (bookmarks) i po wejściu na polską Wikipedię przez niego zobaczymy zmiany dokonane od naszego ostatniego pobytu
- Jeśli chcesz dodać sekcję na końcu lub gdzieś pomiędzy do długiego artykułu, nie musisz (w skórce Mono Book) ładować całego tekstu klikając na zakładce "edytuj", możesz edytować sekcję (ostatnią lub tą poniżej której dodajesz swoją sekcję) klikając na "[Edytuj]" po prawej stronie sekcji. To samo działa przy usuwaniu danej sekcji.
- Jeśli chciałbyś na bieżąco śledzić zmiany w danej dziedzinie, bez śleczenia nad stroną Ostatnie zmiany, wchodzisz na stronę z podstawowymi zagadnieniami np. z geografii lub matematyki i klikasz na "Zmiany w dolinkowanych".
- Często wygodniej jest używać operacji "kopiuj i wklej" między używanym przez siebie edytorem tekstu, a oknem przeglądarki przeznaczonym dla edycji hasła, zamiast bezpośrednio edytować w polu tekstowym formularza. Umożliwia to np. sprawdzanie ortografii. Poza tym można wklejać teksty które napisało się wcześniej off-line.
- Można również otworzyć osobne okno do edycji i do "gotowej" wersji hasła (i używać klawiszy "Zapisz" strony i "Odśwież" przeglądarki). Przed zapisaniem strony warto jednak użyć przycisku Podgląd znajdującego się pod oknem edycji.
- Makra Wikipedysty dla VIM i vi mogą się przydać używającym tych edytorów.
- Z przyczyn porządkowych zalecane jest stosowanie linków dodatkowych na końcu tekstu, opisanych wyrażeniem "Zobacz też:" (wybrane z powodu przeważającej popularności), oraz stosowanie list w przypadkach, gdy jest więcej dodatkowych linków (z powodu czytelności). Dobrze byłoby nie powtarzać w sekcji 'zobacz też' linków występujących już w artykule.
- Można a nawet trzeba tłumaczyć na bezczelnego artykuły z obcojęzycznych wikipedii!
Odsyłacze (linki)[]
Odsyłacze w ramach Wikipedii[]
Najprostszym sposobem utworzenia odsyłacza do innego hasła w polskiej Wikipedii jest objęcie tytułu tego hasła specjalnym znacznikiem, dwoma nawiasami kwadratowymi, np. [[Albert Einstein]].
Wygląda to wtedy następująco:
W 1905 roku Albert Einstein pracował w urzędzie patentowym.
Może się zdarzyć, że zechcesz podać odsyłacz do jakiegoś hasła, ale zasygnalizować go inną treścią niż jego tytuł, np. twórca teorii względności.
Wówczas musisz skorzystać ze specjalnej, dwuczłonowej techniki:
[[Albert Einstein|twórca teorii względności]]
Pierwszy człon jest odsyłaczem do innego hasła, natomiast drugi człon, po pionowej kresce jest wyświetlany w naszym haśle.
Efekt jest następujący:
Powszechnie wiadomo, że twórca teorii względności lubił koty.
Technika jest także przydatna wtedy, gdy musimy użyć wyrazów w innej formie fleksyjnej, np. Alberta Einsteina. Trzeba wtedy zastosować kod:
[[Albert Einstein|Alberta Einsteina]]
Czytałem sławne dzieło Alberta Einsteina, ale zupełnie go nie zrozumiałem.
Niekiedy zdarza się, że hasło jednowyrazowe w innej formie fleksyjnej niż mianownik można opisać w następujący sposób:
[[Waszyngton]]ie
Vietnam Veterans Memorial jest w Waszyngtonie.
Ale uwaga! Skrótu takiego nie można stosować, jeśli końcówka zawiera polskie znaki, gdyż odsyłacz nie uchwyci końcówki wyrazu.
domów
Może się zdarzyć, że wskazywane hasło jest wieloznaczne – na przykład Hel. W takim przypadku trzeba oczywiście użyć odsyłacza do konkretnego znaczenia, np. hel (pierwiastek) lub Hel (miasto). Jeśli nie chcesz, by dodatkowy nawias przeszkadzał w czytaniu tekstu, wstaw za nim pionową kreskę:
[[hel (pierwiastek)|]]
Ma to taki sam skutek, jakby za kreską powtórzono głowną część hasła:
[[hel (pierwiastek)|hel]]
Jako gaz lekki i niepalny, hel nadaje się do napełniania balonów.
Również w tej postaci odsyłacza działa "doklejanie" końcówek fleksyjnych:
[[hel (pierwiastek)|]]em
[[Hel (miasto)|]]u
Balon napełniony helem wystartował z Helu.
Jeśli Twoje hasło wiąże się z innymi hasłami w Wikipedii, warto wydzielić pod treścią hasła specjalną sekcję o nazwie Zobacz też, np.
Zobacz też: [[hasło 1]] - [[hasło2]] - [[hasło3]]
lub
Zobacz też: [[hasło 1]], [[hasło2]], [[hasło3]]
Przykład takiej sekcji, z użyciem listy nienumerowanej, znajduje się na dole poradnika.
Odsyłacze do innych miejsc w Internecie[]
Jeśli tworzysz odsyłacz (link) do jakiegoś innego miejsca w Internecie, wystarczy, że wpiszesz po prostu pełny adres, co spowoduje, że edytor automatycznie zamieni go na "klikalny" adres:
Uwaga: aby adres był klikalny, musisz podać na początku protokół http://. Nie wystarczy samo www.adres.pl!
Angielska Wikipedia mieści się pod adresem http://en.wikipedia.org.
Często zdarza się, że adresy internetowe są "brzydkie", gdyż zawierają skomplikowane ścieżki wygenerowane przez skrypty. Można temu zaradzić, ukrywając adres, a wyświetlając jego nazwę opisową, np.
[http://info.babylon.com/gl_index/gl_search.php?n=10&cat=1 Słowniki w Babylonie]
Czego rezultatem będzie:
Adres poczty elektronicznej trzeba poprzedzić prefiksem mailto:
mailto:Kowalski@firma.org.pl
Dzięki temu adres będzie "klikalny".
Można go ukryć, stosując podaną wyżej technikę:
[mailto:Kowalski@firma.org.pl Adres pocztowy Kowalskiego]
Jeśli piszesz hasło, przy którym chcesz podać wartościowe źródła informacji w Internecie, wydziel na dole specjalną sekcję pod nazwą Zewnętrzne linki i w niej podaj listę kilku odsyłaczy, np.
==Zewnętrzne linki==
*[http://www.adres1.pl Adres 1]
*[http://www.adres2.pl Adres 2]
*[http://www.adres3.pl Adres 3]
Pamiętaj jednak, aby lista odsyłaczy zawierała rzeczywiście istotne adresy, a nie autopromocję własnych serwisów internetowych!
Odsyłacze do innych Wikipedii[]
Zaleca się koordynowanie haseł z analogicznymi hasłami w innych wikipediach. Dla przykładu, jeśli opracowujesz hasło Albert Einstein, warto podać adresy tego samego hasła w innych wikipediach. Stosuje się wówczas składnię (przykładowo, dla języka angielskiego):
[[:en:Albert Einstein]]
Spowoduje to, że odsyłacz do hasła w angielskiej Wikipedii ukaże się w pasku nawigacyjnym Wikipedii przy lewym brzegu ekranu. Możemy stosować wiele takich odsyłaczy, podając jedynie odmienne kody językowe, np. de dla języka niemieckiego, fr dla języka francuskiego, es dla hiszpańskiego, eo dla esperanta itd. Listę takich haseł (potocznie zwanych interwiki) warto uporządkować według kolejności alfabetycznej języków.
[[:de:Albert Einstein]]
[[:en:Albert Einstein]]
[[:eo:Albert Einstein]]
[[:fr:Albert Einstein]]
[[:it:Albert Einstein]]
Odsyłacze te można podać w dowolnym miejscu hasła, ale oczywiście dla "elegancji" najlepiej jest je podać na końcu hasła.
Odsyłacze interwiki są o tyle przydatne, że gdy hasło jest długie i wymaga dłuższej pracy, inna osoba może łatwo podjąć edycję, korzystając od razu z obcojęzycznych źródeł.
Ale uwaga! Musisz sprawdzić, czy dane hasło istnieje w innych wikipediach i jaka jest jego postać!
Odsyłacze do naszych zasobów na obcych Wikipediach[]
Odsyłacze do naszych zasobów, wstawiane w tekście artykułu (a nie w menu wyboru języka) w obcej Wikipedii wstawiamy poprzedzając oznaczenie języka ":" (dwukropkiem), czyli np:
You can access new images of Joystick at Polish Wikipedia at definition of Joystick
([[:pl:Dżojstik]]).
[Możesz uzyskać dostęp do nowych obrazków dżojstika na polskiej Wikipedii przy definicji dżojstka
(link) ].
co zaowocuje wstawieniem linku w artykule angielskim (angielskiej wersji Wikipedii), w treści, a nie w menu wersji językowych. Metoda ta jest szczególnie pomocna jeżeli na stronach dyskusji w obcych Wikipediach, chcemy pozostawić link do naszej prywatnej strony, ale nie chce nam się zakładać konta w danej wersji językowej.
Stąd wstawiając poniższy tekst (za LOGIN wstaw swój):
[[:pl:Wikipedysta:LOGIN|LOGIN]]
Co na stronie obcej Wikipedii zaowocuje wstawieniem linku, jaki uzyskuje się będąc zalogowanym i wpisując ~~~ (trzy tyldy). W ten sposób, nie musimy zakładać konta na danej wersji językowej Wikipedii, osoby chcące się z nami skontaktować zostaną przekierowane na naszą stronę w polskiej Wikipedii. Link można zmodyfikować tak, aby kierował do naszej strony dyskusyjnej.
[[:pl:Dyskusja_Wikipedysty:LOGIN|LOGIN]]
To samo dotyczny umieszczania takich linków "zagnieżdzonych" w treści naszego artykułu (na polskiej Wikipedii). Jednak ich użycie należy ograniczyć do minimum, i stosować jedynie na stronach dyskusji.
Kategorie[]
Należy pamiętać o nadaniu hasłu kategorii - bardzo pomaga to zarówno osobom, które przeglądają hasła z danej dziedziny, jak i Wikipedystom, którzy utrzymują tę dziedzinę w porządku. Jeśli opracowujesz np. hasło o znanym polityku Janie Kowalskim, włącz go do kategorii Polscy politycy. Składnia jest następująca:
[[kategoria:Polscy politycy]]
Jednak aby sortowanie było poprawne, zastosuj jeszcze dodatkowy kod:
[[kategoria:Polscy politycy|Kowalski, Jan]]
Podanie po kresce ciągu Kowalski, Jan spowoduje, że w kategorii Polscy politycy nazwisko zostanie umieszczone pod właściwą literą.
Aby wybrać odpowiednią kategorię, najlepiej znaleźć hasło pokrewne i podpatrzeć, gdzie jest przyporządkowane, lub przejść do ogólnej kategorii (w tym przypadku - Biografie) i odnaleźć odpowiednią kategorię pochodną. Ewentualnie, kompletną listę kategorii znajdziesz pod adresem Specjalna:Categories.
Zauważ na przykład, że niniejszy poradnik jest umieszczony w kategorii Meta-strony_Wikipedii, co widać na samym dole, pod artykułem.
Więcej informacji w poradniku Wikipedia:Kategorie
Przekierowanie[]
Niekiedy hasło może być poszukiwane pod kilkoma nazwami np. Niemiecka Republika Demokratyczna i NRD aby nie tworzyć dwóch takich samych artykułów możemy jedną z tych nazw przekierować na drugą. W tym celu należy w jednym z artykułów umieścić w pierwszej linii frazę #redirect, a następnie link do strony na której znajduje się artykuł właściwy.
Całość wygląda tak: #redirect [[Nowa nazwa]]
Przekierowanie może też być stosowane jeśli uznasz że hasło powinno mieć inną nazwę niż pierwotna, co może być wynikiem popełnionego błędu, choćby i literowego. Możesz skorzystać z zakładki Przenieś nad polem edycyjnym. (niedostępne dla nowych użytkowników, pojawia się po jakichś dwu tygodniach)
Po kliknięciu tej zakładki edytor MediaWiki wyświetli pole Nowy tytuł, w którym wpisz po prostu nowy tytuł hasła. Od tej chwili nosi ono nową nazwę, zaś w haśle o starej nazwie pojawi się kod:
#redirect [[Nowa nazwa]]
Ale zakładka przenieś ma dużo głębsze działanie, bo oprócz wstawienia przekierowania przenosi pod nową nazwę także historię strony i dyskusję.
Niestety (a może na szczęście), tylko administratorzy mają prawo usuwać hasła z encyklopedii, więc funkcja przenoszenia może być niekiedy przydatna.
Możesz także sprawdzić, które hasła w Wikipedii odwołują się do naszego hasła - lista jest wyświetlana po kliknięciu odsyłacza Linkujące z lewej strony ekranu. Jeśli haseł takich jest niewiele, można się pokusić o zmianę odsyłacza w tych hasłach. Jeśli zbyt dużo, trzeba jednak już zawierzyć funkcji przekierowania, która będzie przenosić czytelnika we właściwe miejsce.
Stulecia[]
Odsyłacz do konkretnego stulecia możesz podać klasycznym sposobem, np.:
W [[XIX wiek|XIX wieku]] szybko rozwijał się przemysł.
W XIX wieku szybko rozwijał się przemysł.
Można jednak stosować dla wygody skróconą formę:
W [[XIX w.]] szybko rozwijał się przemysł.
W XIX w. szybko rozwijał się przemysł.
Istniejące już przekierowanie poprawnie wyświetli odsyłacz do hasła [[XIX wiek]].
Analogicznie można podawać odsyłacze do stuleci przed naszą erą:
W [[II wiek p.n.e.|II w. p.n.e.]] żył grecki filozof.
W II w. p.n.e. żył grecki filozof.
Zobacz także[]
http://meta.wikimedia.org/wiki/Help:Link
Zobacz też:[]
- Wikipedia:Terminologia
- Wikipedia:Zasady
- Wikipedia:Tworzenie haseł - poradnik dla początkujących.
- Wikipedia:Artykuły niezgodne z zasadami
- Wikipedia:Zalecenia edycyjne
- Rozszerzenia oprogramowania